TRADISJONER PÅ SPILL // BUDSTIKKE // ASYMMETRISK RYTMIKK

<

FORSIDE             DISKOGRAFI             BIBLIOGRAFI

//   ASYMMETRISK RYTMIKK   //



 

Den skjeve rytmikken i slåttemusikken skaper en særegen form for driv. Særlig danser med tredelte taktarter har en asymmetri innenfor hver takt, som ter seg noe ulikt fra dalføre til dalføre, i sammenheng med de ulike dansetradisjonene. I tillegg til regionale ulikheter, er det en personlig variabilitet i rytmikken, fra en spelemannkropp til en annen.




POLS: Torvald Olsa-Lek II (utdrag), spilt av Sven Nyhus, Åshild Breie Nyhus, feler og Ingfrid Breie Nyhus, zither (Nyhus, Nyhus & Nyhus, 2004, spor 10)



TELESPRINGAR: Igletveiten (utdrag), spilt av Gudmund Manheim (Manheim & Manheim, 2009, spor 6)



VALDRESSPRINGAR: Springar etter Beitohaugen (utdrag), spilt av Erik Røine (Røine, 1995, spor 20)



GANGAR, SETESDAL: Faremoen (utdrag), spilt av Hallvard Bjørgum (Berg & Bjørgum, 1999, spor 10)



Rytmen - eller takta som det heiter på spelemannsspråket - er eit grunnleggjande element i slåttemusikken. ... Karakteristisk for dei lokale dansetradisjonene er variasjonane i rytmemønstret. Særlieg store variasjonar er det i dei eldste danseformene i 3-delt takt (springar). Her kan både lengda på taktslaga og trykket på dei ulike 1/4-delane variere svært mykje frå distrikt til distrikt. Også i bygdedansar med 2/4- og 6/8-takt og runddansar kan ein finne til dels store lokale variasjonar. For å markere takta i musikken, brukar dei fleste spelemennene å trø taktmarkeringar med føtene. Dette kan variere mykje frå spelemann til spelemann og frå dialekt til dialekt ... Denne trøinga kan hjå somme spelemenn også ha reint 'dekorativ' verdi - og vere eit viktig musikalsk element. ... I springaren frå Telemark har alle taktslaga ulik lengde (og trykk): Det andre taktslageter ca. 1/4-delsnote, einaren er noko lengre, medan det treje taktslaget vert tilsvarande kortare. ... I Valdresspringaren vil ein finne andre forholdstal, i Hallingsspringaren like eins, osv (Stubseid, 1992, s. 98-101).

 

 

 

 >