Introductie:
Het was van groot belang voor mij om ook ervaringen en verhalen van andere acteurs en actrices te verzamelen om de herkenbaarheid op te zoeken in mijn onderzoek. Zelf heb ik een negatieve ervaring gehad, maar hoe zit dat bij andere spelers? Aangezien spelers ook mijn doelgroep zijn, was het voor mij zeer belangrijk om ook hun stem te horen rond dit onderwerp. Zo ben ik begonnen met een vragenlijst op te stellen om spelers anoniem te kunnen bevragen. Hierbij heb ik verschillende onderwerpen geselecteerd die in verbinding staan met elkaar. (stereotypering, typecasting, grensoverschrijdend gedrag, machtsverhoudingen, seksisme en discriminatie) Na het verzamelen van een tiental antwoorden, heb ik een selectie gemaakt van spelers waar ik nog verder een diepte interview mee wilde doen. Ook hier waren het spelers van verschillende achtergronden in theater. (student musical theater, student drama en een speler in het amateurtheater) De verschillende achtergronden gaven mij ook hier weer nieuwe inzichten, waarover ik daarna gereflecteerd heb.
Wat haal ik eruit?
- Er zijn verschillende thema’s die gelinkt kunnen worden aan mijn onderzoeksvraag (stereotypering, seksisme/discriminatie, machtsverhoudingen, grenzen) deze kernwoorden heb ik ook gebruikt om mijn vragen op te kunnen stellen voor de gesprekken.
- Vrouwelijke spelers worden vaak gecast als ofwel de bitch ofwel een zwakke rol, zoals het slachtoffer.
- Mannen worden ook in stereotype rollen geplaatst, door vaak het gebrek aan mannen in theater. (bijvoorbeeld: romantische interesse)
- Vrouwen worden sneller gediscrimineerd en geseksualiseerd in theater dan mannen.
- Het amateurtheater is niet zo multicultureel ingesteld. Dit is een andere interessante piste die ik zou kunnen onderzoeken. Discriminatie door een andere etnische achtergrond. Maar dit ga ik niet behandelen in mijn onderzoek, omdat ik mijn focus wil behouden op seksisme en stereotypering van vrouwelijke spelers. Omdat dit zelf het meeste aansluit bij mijn ervaring en ik mij hieraan kan spiegelen.
- De gevolgen over de stereotypering zijn vaak groter dan de stereotypering zelf. Spelers worden hierdoor onzeker over hun lichaam en voelen zich niet goed in hun vel om welke reden dan ook.
- De frustraties om andere rollen te willen spelen dan het type waar ze steeds voor gecast worden zijn hoog.
- Vele spelers zijn ervan overtuigd dat een regisseur wel degelijk een machtspositie moet hebben tegenover zijn/haar acteurs, maar dat deze niet misbruikt mag worden.
- Het merendeel van de spelers zegt nooit last te hebben gehad van machtsmisbruik.
- Iets minder dan de helft geeft aan dat er wel vaak grenzen worden overgegaan in het theater en dat de regisseur hier vaak een rol in speelt.
Context interviewstijl:
Ik heb bewust gekozen om voor gesprekken te kiezen in plaats van interviews. Ik heb het gevoel dat de informele manier van deze interviewstijl ervoor gezorgd heeft dat er zeer interessante onderwerpen bespreekbaar kunnen worden. Thema’s zoals grensoverschrijdend gedrag, seksisme, machtsverhoudingen zijn zeer gevoelige onderwerpen en door ze op een informelere manier aan te brengen werd er meer open over gepraat. Het voelde als een gesprek waarbij alles veilig gedeeld kon worden en waar er ruimte was voor deze gevoelige onderwerpen. Als ik dit had aangepakt als een zakelijk interview waren dit geen diepgaande gesprekken geweest en had ik niet de nodig informatie kunnen verzamelen. Hierdoor zijn het diepte interviews geworden.
Stereotypering:
- Wat vindt je van stereotypering op het theater?
- Ben je hier al eens mee in aanraking gekomen?
- Welk gevoel/ gedachten kwamen toen bij je op?
- Als welk soort personages wordt je vaak gecast?
Seksisme en discriminatie:
- Wat vindt je van seksisme en discriminatie binnen theater?
- Ben je hier al eens mee in aanraking gekomen? Of ken je mensen die dit hebben meegemaakt? Vertel
- Denk je dat je gender veel bepaalt in het productie proces?
- Voel je je vaak benadeelt/bevoordeelt door je gender, waarom?
Machtsverhoudingen:
- Machtsposities zijn noodzakelijk binnen het theater, wat vindt jij daarvan?
- Hoe voel je je bij mensen die misbruik maken van hun positie?
- Ben je hier zelf al eens slachtoffer van geweest? Vertel
- Wanneer moet een acteur zijn/ haar grenzen kunnen aangeven?
- Waarom is het volgens jou soms moeilijk om je grenzen aan te geven als acteur/ actrice?
- Waarom is het belangrijk om grenzen aan te geven binnen een productie?
Violet Breakman was een zeer goede tegenbron. Haar perspectief over #metoo en stereotypering is totaal anders dan alles wat ik tot nu toe gelezen en gehoord heb. Als actrice in het professionele werkveld is haar mentaliteit anders. Zo was ze bijvoorbeeld niet fan van intimiteitscoaches, terwijl ik dacht dat dit net de oplossing was.
Gesprekken studenten:
- Als vrouw gelaagde rollen krijgen is een hele opgave.
- Acteurs/actrices worden wel degelijk op hun uiterlijk gecast voor rollen.
- Typecasting kan ook positief ingezet worden. (zie bron: “typecasting… all you need to know”) zo kunnen de sterktes van de actrice ingezet worden op audities.
- In de professionele wereld is het nog moeilijker om je grenzen aan te geven als speler.
- Typecasten kan een oordeel zijn op jou als persoon. Blonde meisjes die altijd als sexy of dom worden gecast, maar ook iets zwaardere meisjes met donker haar die dan de bitch of slechterik moeten spelen.
- Je moet het recht hebben om uit een project te kunnen stappen, als je geen gevoel van veiligheid ervaart.
- Mannelijke perspectief: het gaat ook mannen aan dit onderwerp. Dat moet ik zeker in mijn achterhoofd houden. Van mannen wordt er bijvoorbeeld verwacht om een seksuele scène te durven spelen. Niet alle mannen voelen zich hier even comfortabel bij. Ook zo’n voorbeelden mag ik niet uit het oog verliezen in mijn onderzoek.
Gesprek Rune:
- Amateurtheater is een verouderde vorm van theater. Daardoor wordt stereotypering vaak in stand gehouden.
- Amateurtheater stukken spelen zich vaak in het heden af en brengen een herkenbaarheid met zich mee. Dit is een belangrijke factor voor het publiek.
- Een actrice mag haar grenzen verleggen op een podium, in theater is daar ruimte voor, maar deze grenzen moeten naast de scène nog steeds gerespecteerd worden. Anders wordt het grensoverschrijdend.
- Het is moeilijker om uit een amateurvereniging te stappen omdat deze stukken vaak gespeeld worden als vrienden onder elkaar in een lacherige en vriendschappelijke sfeer.
- Een bestuur is nodig voor praktische en artistieke beslissingen te kunnen maken.
- Stereotypering is een maatschappelijk fenomeen en theater is de afspiegeling van het grote maatschappelijke probleem.
Gesprek Violet:
Violet heeft mijn blik op stereotypering verruimd en heeft gezorgd voor nieuwe inzichten binnen mijn onderzoek. Daardoor heeft mijn onderzoek ook een heel andere focus gekregen.
- Uiterlijk heeft een invloed op hoe je gecast wordt, maar elk personage heeft zijn waarde en daar moet je aan de slag mee gaan.
- Het is belangrijk om rollen aan te nemen die jou als speler interessant lijken, waar jij een uitdaging in ziet.
- De arena van een productie moet kloppen dan kan er ontzettend veel “Als de kleur, de mensen en de omgeving met wie je werkt allemaal goed zitten, kan er ontzettend veel” volgens Violet Breackman. Deze mening deel ik nu volledig. Theater is een plek die ruimte maakt om alles mogelijk te maken, maar dit moet wel op een veilige manier gebeuren.
- Communicatie en goede afspraken maken is de oplossing om, om te gaan met grenzen.
- Het gaat niet over WAT je speelt maar HOE je het speelt. De aanpak is belangrijker dan het stereotype zelf.
- Door #metoo zijn we allemaal veel voorzichtiger geworden en wordt alles snel platgepraat. Ik volg haar hier wel in, maar vindt het toch belangrijk dat er net over gepraat wordt en vindt dit dus een hele verbetering.
- Het verschil tussen onveiligheid en oncomfortabel. Acteren is uit je comfortzone gaan, dat hoort bij het vak. Je kan je niet in elke rol even comfortabel voelen. Onveiligheid is als je grenzen overschreden worden en dan heb je ook al het recht om eruit te stappen.
- Oudere makers zijn reptielen of zo noemt Violet ze toch. Dat zijn mensen die niet openstaan voor nieuwe inzichten of visies, met zo'n mensen kun je niet in gesprek gaan en daar ligt een deel van het probleem.