Introductie:
Voor mijn onderzoek te kunnen uitvoeren en een overzicht te krijgen over wat er moet gebeuren, heb ik elke maand een planning opgesteld en mij hier zo strikt mogelijk aan proberen te houden. Daarnaast heb ik het proces van mijn onderzoek zo goed mogelijk proberen bij te houden. Elke keer als er een nieuwe stap gezet werd noteerde ik deze en zo werd het verloop steeds duidelijker. Dit bracht rust in mijn hoofd en gaf mij een leidraad om mijn onderzoek te kunnen volgen. Ten slotte heb ik ook steeds een dagboek bijgehouden. Dit wilde ik doen om de persoonlijke kern van mijn onderzoek te achterhalen. Een dagboek is daar de schikte methode voor. Al mijn gevoelens en gedachten werden erin genoteerd. Dit gebeurde vaak na repetities als ik ergens mee zat en het geen plaats kon geven. Het was dan een verademing om het even neer te kunnen schrijven.
Onderzoeksdagboek:
20/06/2023
Dear dairy, gisteren heb mijn rol voor het volgende stuk van Pulhoeveke gekregen. Er was mij beloofd dat ik de vriendin van Alexander zou spelen en ineens speel ik zijn zus. Dat was al het eerste wat er mis was. Ik dacht oke ik speel de dochter dat valt allemaal nog wel goed mee tot ik het script ’s avonds las. Ik speel Diane een jonge studente die tot de grote ergernis van haar vader voor mannequin studeert. Ze is continue kort gekleed moet zich vaak bukken, omdat het grappig is dat mensen haar ondergoed daardoor kunnen zien. Er worden ook constant opmerkingen gemaakt over haar beroep en dat ze kort gekleed is enzo. Een personage met weinig inhoud dus. Ook al hebben ze het aan mij verkocht als “Het is een inhoudelijke rol want je zorgt heel goed voor je moeder en zit erg met haar in.” Wat ze er natuurlijk niet hebben bij vermeld is dat ik schaars gekleed in mijn ondergoed dit speel, weeral. Mijn regisseur zei dat ze mij gekozen hadden, omdat ik een jong en knap meisje ben en zo iemand hebben ze nodig voor de rol. Je kan niet geloven hoe waardeloos ik mij voelde als actrice maar ook als mens. Als je wordt gekozen puur door je uiterlijk en niet door je talent, dat is vreselijk. Ik heb mij dan ook een voor een lange periode verschrikkelijk gevoeld. Wist niet goed wat ik ermee moest doen. De frustraties en het onbegrip die ik voelde hielpen wel enorm om mijn onderzoeksplan uit te schrijven. Maar dat veranderde natuurlijk niets aan de situatie waar ik inzit. Ik voelde mij vuil, alsof ik alleen maar goed ben voor zulke rollen. Dat mijn talent er niet toe doet en het puur draait om uiterlijk. Misschien als ik lelijker was en minder grote borsten had dat ik dan wel waardevolle rollen zou krijgen. Dat is toch geen boodschap om mee te geven aan jonge meisjes. Na lang nadenken en gepraat te hebben met verschillende mensen waaronder mijn regisseur van mijn semi professionele groep, heb ik besloten om te stoppen bij Pulhoeveke. Ik heb het gevoel dat deze mentaliteit nooit zal veranderen en dat ik altijd ‘het knappe jonge ding’ ga blijven, ook in mijn rol keuze. Dat kan zo niet langer. Ik ben te hard gegroeid als vrouw en als persoon om dit te blijven slikken. Ik moet uitdagende rollen aannemen, ik moet de kans krijgen om dit te kunnen doen en dat kan ik daar niet. Ik moet de kans krijgen om mijn talent te kunnen ontplooien en nieuwe dingen uit te proberen en daar zou ik alleen maar stil blijven staan. Ik heb lang getwijfeld om verder te doen en omdat het vruchtbaar zou mijn voor mijn onderzoek, maar mijn eigen geluk is nog steeds meer waardevoller dan het onderzoek. Het is ook goed dat ik nee zeg, dat is het bewijs dat je als amateurspeler wel nee mag en kan zeggen en dat dat ook oke is, hoe moeilijk dat soms kan zijn. Door deze keuze te maken moet ik mijn onderzoek ook niet stop zetten. Ik kan nog steeds andere amateurspelers motiveren en ondersteunen en laten zien dat nee zeggen ook een optie is. Ik kan hierin een voorbeeld zijn voor jonge meisjes die in dit soort situaties terecht zouden komen.
Na het gesprek met mijn regisseur:
Volgend theaterseizoen zou ik een jonge studente moeten spelen die mannequin studeert. Ze loopt hierdoor vaak in haar ondergoed rond en draagt korte rokjes en bloesjes met diepe decolletés tot de grote ergernis van haar vader. Dit is een perfect voorbeeld van waarom mijn onderzoek voor mij als speler zo relevant is. Ik word als jong meisje alleen maar in zulke rollen geplaatst en dat moet ophouden, hierdoor zou ik mij als actrice verbranden in dit soort rollen. Ik zou hierdoor het meisje worden dat enkel dat soort rollen speelt en kan spelen. Ik heb dit dan ook meteen ter sprake gebracht bij het bestuur van de vereniging, maar toen ik dit wilde aankaarten bij de regisseur werd hij opvliegend en zei hij “Maar jij draagt toch ook korte kleedjes en rokjes in het dagelijks leven, dan zou je eigenlijk jezelf spelen, en daarbij ik had een jong en knap meisje nodig voor de rol.” Toen ik dit hoorde, was ik gechoqueerd en gedegouteerd. Is dat echt hoe mijn regisseur mij ziet? Een jong, knap meisje met weinig inhoud? Word ik alleen maar gekozen omwille van mijn uiterlijk? Tegelijkertijd voelde ik me heel onzeker over mijn kledingstijl door deze gebeurtenis. Lokte ik dergelijke rollen uit door hoe ik gekleed was? Was mijn kledij de reden dat ik alleen maar zulke rollen kreeg? Ik was dagen onzeker hierover en paste zelfs mijn kledingstijl voor een tijdje aan. Na een paar dagen te reflecteren en met veel mensen te praten, kwam ik tot de conclusie dat dit niets met mij te maken had, maar met de manier waarop de regisseur dit had aangepakt. Ik wist dat er verandering moest komen en dat er zelfs sprake was van machtsmisbruik. Ik had niet eens de mogelijkheid om te beslissen of ik wel in een dergelijke rol wou kruipen. Het werd voor mij gekozen. Ik heb daarom mijn rol teruggegeven tot er een oplossing kwam. Uiteindelijk staat nu heel het bestuur achter mij en wordt dit probleem duidelijk aangepakt. Dit heb ik alleen kunnen teweegbrengen door het probleem bespreekbaar te maken en mijn grenzen aan te geven. Volgens mij zit daar de kern voor verandering. Dit hoop ik ook door te kunnen trekken naar andere jonge, vrouwelijke spelers.
1/09/2023
Vandaag ben ik naar de voorstelling “Frank wordt Francine” gaan kijken. Het was een komedie gebracht door het theatergezelschap “Het prethuis” met professionele acteurs. Het is stuk is geschreven door Jeroen Maes. Het verhaal gaat over een man Frank die het perfecte gezinnetje heeft, maar toch wringt er iets. Hij loopt graag rond in hakken en lange jurken en draagt graag pruiken. Frank wil eigenlijk Francine zijn, een vrouw dus. Als zijn zoon Bram dit ontdekt is hij razend enthousiast “das kei chill pa” zijn de exacte woorden van Bram. Zijn vrouw Elli is minder enthousiast over de transformatie en is ervan overtuigd dat het een fase is waar Frank inzit. Wat zullen de mensen wel niet denken? Met de hulp van een vriend van haar, die als psycholoog moet doorgaan, wil ze ervoor zorgen dat dit idee uit zijn hoofd gepraat wordt. Maar eigenlijk wil heel Frank zijn omgeving dat hij gelukkig is en de transformatie wel ondergaat. Ze komen uiteindelijk met een geniaal plan onder leiding van de Connie, de bemoeizieke kuisvrouw. Een plan dat het leven van Frank volledig kan veranderen. Ik vond het één van de beste stukken die ik in een lange periode heb gezien. Het was een fantastisch leuke voorstelling die zowel grappig als ontroerend was. Ik was onder de indruk dat ze een gevoelig thema als transseksualiteit op zo’n respectvolle manier konden brengen met de nodige humor. De kern van de transitie zat er duidelijk in verwerkt, zonder in de respectloze stereotypes terug te vallen. Na de voorstelling ben ik gaan praten met de regisseur en auteur van het stuk. Ik zei dat ik enorm hard gelachen heb, maar dat er ook prachtige ontroerende stukken in verwerkt zaten en dat ik de keuzes die hij gemaakt heeft zeer interessant en goed vond. Hij zei dat het zijn bedoeling was om dit thema op een zo respectvolle manier weer te geven en dat hij daar echt vanaf het begin enorm veel rekening mee heeft gehouden toen hij het stuk schreef. We hebben daarna gegevens uitgewisseld en binnenkort heb ik een interview met hem om dit verder te kunnen bespreken. Ik ben benieuwd naar hoe hij dit heeft aangepakt en of zijn tips en aanpak zinvol kunnen zijn voor de voorstelling die ik wil maken, omdat ik echt opzoek ben naar manieren om deze stereotypes respectvol te brengen. Misschien dat hij mij hierbij op weg kan helpen.
21/09/2023
Vandaag was het de eerste lezing van het nieuwe toneelstuk “Fondue Bourgionne” van Bruno Timp bij mijn amateurvereniging. Ik was enorm zenuwachtig toen we aankwamen bij de repetitie. Ik zou, voor de eerste keer na ons hevige gesprek, mijn regisseur terug onder ogen moeten komen. Ik had geen idee hoe hij zich zou gedragen tegen mij. Zou hij doen alsof er niets gebeurt is? Of zou er een spanning tussen ons hangen? Ik haalde een paar keer diep adem en besloot om mij deze keer niet te laten doen. Deze keer zou ik niet meegaan in zijn gedachtegang en zou ik van mij af durven bijten, want dat is belangrijk voor mijn onderzoek. Mijn grenzen dit jaar wel durven aangeven en als ik ergens niet akkoord mee ging of mij er niet goed bij voel dan dit ook meteen aan te geven. Het eerste punt op de agenda was het bespreken van de kledij voor op de foto van de affiche. Ik heb duidelijk aangegeven dat ik NIET in mijn ondergoed of TE bloot ging staan dit jaar. Ik gaf zelf voorbeelden of alternatieven om het dit jaar anders aan te pakken. Zo stelde ik voor dat mijn personage een korte short kon dragen en dat dit ook een reden kon zijn dat mijn vader in het stuk tegen mijn kledingstijl was, zonder er een “slet” ofzo van te maken. Ik stelde voor dat mijn personage een rebel kon zijn, die mannequin studeert omdat ze een passie heeft voor mode en niet omdat ze persee met haar billen bloot wil zijn. Ik vond toonde aan de regieassistent ook een kleedje dat Diane (mijn personage) zou kunnen dragen op het feest. Het is een fleurig, iets korter kleedje met een lichte decolloté. De perfecte balans tussen sexy en classy, vond ik zelf. Mijn regieassistent was er volledig akkoord mee en wilde er ook op toe zien dat ik zeker niet in mijn ondergoed op het podium zou moeten staan, ze zei dat ik iets moet dragen waar ik mij goed in voel. Mijn regisseur probeerde eerst nog een sexy nachtkleedje voor te stellen, maar dat werd al snel afgekeurd door de voorzitter van het gezelschap die op de hoogte is van het probleem. Hij staat volledig achter mij en ik voelde mij daarom tijdens de bespreking gesteund en gehoord. Dat gaf mij de kracht om zelf er ook meer tegenin te gaan en te pleiten voor verandering.
Daarna begon de lezing. In het stuk zijn er ook twee homo’s aanwezig. Ik vond het fantastisch dat deze personages alles behalve stereotiep worden neergezet de acteurs hebben hier duidelijk een keuze in gemaakt. Ze maken van de twee mannen, alledaagse personen die elkaar doodgraag zien, zonder te vallen in de stereotypering ervan. Toen ik mijn eigen delen las, voelde ik nog steeds dat er iets dwars zat. Ook al zou ik niet in mijn ondergoed moeten spelen, toch suggereerde de tekst vaak dat ik kenmerkend ben voor kort gekleed te zijn en met mijn gat bloot te lopen. Om hier verandering te kunnen zien, zou ik de tekst zelf moeten aanpassen en dat is een zeer delicaat onderwerp. De regisseur van het stuk is ook de auteur, en heeft dit stuk gebaseerd op zijn eigen leven. Het ligt hem dus zeer nauw aan het hart en aanpassingen kunnen daarbij gevoelig liggen. Het zal dus vaak heel moeilijk zijn om aanpassingen te doen. Als ik verder las, voelde ik wel een mooie evolutie bij mijn personage, ze gaat van een heel oppervlakkige studente die voor mannequin studeert (alsof dat echt iets is dat je kan studeren…) naar een zorgzame dochter die het alleen maar goed voor heeft met haar moeder. Ze gaat vaak in tegen haar conservatieve vader en lost dit met een vleugje humor en sarcasme op. Op zich denk ik dat ik van Diane een zeer interessant personage kan maken, als ik er de ruimte voor krijg natuurlijk. Maar dat zal niet vanzelfsprekend zijn vrees ik.
3/10/2023
Eerste repetitie
Gisteren was de eerste repetitie voor het nieuwe stuk. Ik had eerlijk gezegd schrik om naar de repetitie te gaan. schrik dat ze mijn visie voor de rol niet zouden begrijpen, en dan bedoel ik vooral de regisseur. Ik voel nog steeds een spanning bij hem. Dat hij niet wil dat ik teveel in ga tegen zijn visie en ideeën over het stuk, omdat hij het stuk zelf heeft geschreven en het dus heel nauw aan zijn hart ligt. Ik heb dus besloten om er niet TE veel tegenin te gaan, maar WEL mijn grenzen genoeg aangeef en geen dingen doe waar ik mij niet goed bij voel. Ik voel wel dat hij rekening probeert te houden dat ik mij er niet slecht bij voel. Er is meer ruimte om mijn eigen inbreng te doen voor mijn personage. Ik voel ook meer en meer dat er wel veel kostbare aspecten in mijn personage zitten. Dat ik meer kan laten zien en het eigenlijk wel een fijn personage is om te spelen. Ze werd gewoon fout neergeschreven in het script. Zeer vormelijk en overdreven. Het is mijn invulling van haar die haar een waardevol personage maakt. Vaak gaat het ook over waar je de nadruk legt als speler, ook al wil de regisseur er vaak iets anders van maken.
Ik heb gekozen om van haar een vlotte en vrolijke verschijning te maken die haar modellen carrière heel serieus meent. Haar vader is zeer conservatief en vindt dus alles wat zijn vlotte dochter draagt te bloot of te kort. Dit is het beeld van de vader. Diane trekt dit zich niet aan en doet gewoon haar eigen ding. Ze is een rebel die weet wat ze wilt en de conservatieve blik van haar vader weglacht en de spot met hem drijft, want hij overdrijft toch altijd zo. Doordat ik de nadruk van Diane niet op haar korte rokjes leg, wordt mijn personage inhoudelijker interessanter. Deze tip heb ik van Bert Kettermans gekregen en ik heb hier lang over nagedacht en ben er tijdens de repetities meteen mee aan de slag gegaan. Hierdoor krijg je een andere Diane en dat vind ik zeer fijn. Want door zelf de keuze te maken om de focus en het doel van mijn personage te verleggen ben ik zeer blij met deze rol en denk ik dat ik mij nog goed ga amuseren met haar.
Gedachten doorheen het maakproces van mijn onderzoeksvoorstelling:
- Het voelt alsof er niet veel inbreng meer van mezelf in de voorstelling zit. Dat ik niet mijn eigen ding kan doen en de voorstelling niet meer van mij voelt. Ik sta open voor andere vormen en ik ben ervan overtuigd dat dat gaat werken in onze voorstelling. Maar door die vorm (niet letterlijk, abstract theater) die ik niet gewoon ben, voel ik mij onzeker. Het is buiten mijn comfortzone, maar misschien is dat net een interessante, dat ik uit mijn comfortzone stap en het onzekere opzoek, want veiligheid is niet interessant volgens Violet Breakman.
28/0/2024
Het is al een tijdje geleden dat ik hierin heb geschreven. Ik ben zo druk bezig geweest met repeteren voor het nieuwe stuk, een voorstelling maken voor mijn onderzoek, mijn onderzoek zelf, dat ik dit document totaal uit het oog ben verloren.
Ondertussen heb ik de voorstellingen van “Fondue Bourguinnone” gespeelt. De laatste voorstelling was 11 februari. Ik heb er eigenlijk echt wel van genoten. Ik heb mijn Diane echt met een groot plezier gespeelt, omdat ik op tijd mijn grenzen heb kunnen aangeven en ze naar mijn eigen hand heb gezet. Ik heb ze ook gespeeld in een outfit waar ik mij comfortabel in voelde, omdat ik op tijd heb aangegeven dat waar ik mij niet goed of wel goed in voel. Ik ben ook op mijn strepen blijven staan en heb dit volgehouden tegen de regisseur. Hij wilde weer dat ik in mijn ondergoed die rol ging spelen en ik heb meteen aangegeven dat dit niet de bedoeling is en ik dit dus niet ga doen.
Uiteindelijk ben ik blij dat ik mijn rol niet heb terug gegeven en dat ik door heb gezet en zelf naar de waardes van mijn personage opzoek ben gegaan. Ik heb van Diane een vrolijk meisje gemaakt met een eigen willetje. Ze is niet op haar mondje gevallen en plaagt haar vader enorm graag met zijn conservatieve blik op de wereld. Ik heb haar kunnen spelen op een manier dat ik het aangenaam vond. Ze is ook zeer zorgzaam voor haar moeder en dat stukje van haar heb ik ook vooral in de verf gezet. De zorgzame dochter. Ze heeft toch een speciaal plekje in mijn hart, dat weet ik zeker. Vrolijke, rebelse Diane.
Ik heb ook ontdekt waarom het zo moeilijk is om nee te zeggen en gewoon uit de groep te stappen. Het is een vriendengroep die nauw aan mijn hart ligt en daar weg van gaan voelt niet juist. Toch moet ik dit doen om betere en waardevollere kansen te krijgen als actrice. Ik moet meer afbakenen voor mezelf waar ik energie uit haal en welke rollen mij groeimogelijkheden bieden. Daar moet ik op inzetten. Daardoor heb ik een moeilijke beslissing moeten nemen voor volgend jaar. Ik heb besloten te stoppen met de groep, of er alle sinds een jaar uit te gaan. Ook dat is grenzen aangeven. ik krijg volgend jaar prachtige rollen en kansen in het Noordteater en ga daarop inzetten. Een Shakespeare en een Hugo Claus, daar moet ik op springen nu ik de kans krijg. Het maken van de voorstelling voor mijn onderzoek, heeft ook enorm geholpen om de waarde van mezelf als maker en speler te vinden. Ik wil doormiddel van theater een verhaal vertellen, het publiek meenemen, educeren en raken. Daardoor moet ik op zoek gaan naar rollen en stukken waar dit kan, waar ik een meerwaarde kan zijn en het publiek hier ook meegenomen in wordt, want het is heerlijk om mijn verhaal te kunnen vertellen en mensen te betrekken bij een thema waar nog steeds een taboe rond hangt.
29/02/2024
Vanavond repetitie gehad voor Sweeney Todd, een nieuw stuk waar ik mee bezig ben met het Noordteater. In deze groep voel ik mij veilig en klopt de arena voor de volle honderd procent en dat is vanavond nog maar eens bewezen. Ik speel Johanna, een jonge vrouw die opgesloten zit op haar kamer door rechter Turpin. Hij heeft heel zijn leven voor haar gezorgd en haar opgevoed als zijn eigen dochter. Met dat ze ouder werd en een vrouw zich vormde heeft hij lustgevoelens voor hem ontwikkeld voor haar. Waardoor hij met haar wil trouwen. Johanna stemt hier uiteraard niet in mee, want hij is veel ouder dan haar en ze is ook nog eens smoorverliefd op Anthony, een jonge knappe zeeman die elke dag haar venster passeert. Ze gaat dan ook tegen de rechter in. Het is een vrij pittige scène, maar gelukkig wordt de rechter gespeelt door een man waar ik mij comfortabel bij voel. In de scène die we repeteerde moest hij een poging doen om mij te slaan, maar uiteindelijk van gedachte veranderen en mijn gezicht strelen en mijn haar uit mijn gezicht wrijven. Tijdens deze repetitie vroeg hij onmiddellijk of het oke was voor mij dat hij dit deed. Ik zag het probleem daar niet van in, omdat mijn grenzen vrij ver liggen, maar toch was het zeer fijn om een medespeler te hebben die daar rekening mee houdt en hierover communiceerde.
2/03/2024
Vandaag was het zo ver, eindelijk, onze voorstelling. Ik had enorm veel zenuwen, maar voelde toch een rust eenmaal we in de zaal aankwamen. We hadden ons maanden goed voorbereid en wisten dat dit ging lukken, dus ik had er zeker wel vertrouwen in. Eerst nog een paar keer technische repetities gehad, omdat we voor het eerst met de technieker waren. Daarna ons even rustig klaarmaken, ons “mooi” maken en tot rust komen met relaxerende muziek.
Uiteindelijk was het moment dan daar. Het moment waar we maanden naartoe hebben gewerkt. We konden ons werk eindelijk delen met de wereld. Zo fijn! Ik heb heel de voorstelling enorm genoten en alles gegeven. Ik trilde wel maar toch was mijn hoofd vrij rustig. De stress viel best mee. Maar elk moment van de voorstelling heb ik genoten. Van elke beweging, elk woord, heb ik genoten. Het was heerlijk. Op het einde kregen we een groot applaus en ook dat heb ik graag in ontvangst genomen met een grote trots. Ik voelde een enorme dankbaarheid toen ik daar stond. Dankbaar dat ik dit samen met Emelie heb kunnen maken en het intense proces dat we hebben doorgemaakt. Maar ook dankbaar voor de mensen die het mogelijk hebben gemaakt. De kansen we hebben gekregen van Opendoek, de mensen die ik daarbij heb leren kennen en het publiek dat is komen kijken.
Na de voorstelling hadden we nog een nagesprek met het publiek dat wilde blijven zitten om hierover mee te praten. Uit het nagesprek kwam vooral naar voor dat er veel herkenbaarheid in de voorstelling zat. Dat mensen zich echt herkende in bepaalde stukken. Ook het besef dat pas daarna komt en niet op het moment zelf als ge situatie plaats vindt. Er waren ook zeer positieve reacties vanuit het publiek. Dat we er verder mee moeten gaan en vragen of we daarvoor al concrete plannen hadden. Het is dus zeker een voorstelling die nog meer gebracht kan worden en waar mensen echt nood aan hebben. We kregen op een moment ook een getuigenis van een jonge vrouw die haar ervaring vertelde. Ze kon zich exact spiegelen aan mijn ervaring en zei dat het ook serieus binnen kwam als ze alles zo zag. Ze werd er zelfs emotioneel van, maar ze was dankbaar dat dit bespreekbaar werd en dat er ruimte was om dit de delen. Ik was onder de indruk van hoe moedig ze was dat ze dit überhaupt wilde delen met een halve zaal.
Het was een zeer vruchtbaar nagesprek. Ik voelde de noodzaak en urgentie die er was voor het onderwerp bespreekbaar te maken. Ik heb ook alles opgenomen, op camera en op recorder, zodat ik zeker alles nadien nog eens goed kon beluisteren en als ruwe data natuurlijk om te analyseren. Jan Schoolmeester kwam na de voorstelling ook naar mij om mij proficiat te wensen en zei dat hij het echt een sterke voorstelling vond. Hij zei ook dat we het mooi gebracht hebben, zonder met het vingertje te wijzen naar ‘de oude witte man.’ Hij zei dat hij merkt dat die discussie heel snel naar boven komt in zo’n nagesprek en er meteen wordt gewezen naar regisseurs, maar dit doen wij niet, wij laten net zien dat het oke is om als sterke vrouw nee te zeggen als onze grens wordt overgegaan en dit is ook zeker de boodschap die wij wilden overbrengen dus missie geslaagd.