Welkom
'Studies in Kunstvakidiotie’ is een doctoraatsonderzoek bij Antwerp Research Institute for the Arts (ARIA). Hier doe ik een poging om het dominante beeld van leven-lang-ontwikkelen (LLO) te verschuiven en inzicht te geven in de mogelijkheden die deze LLO-ruimte ook biedt.Graag neem ik u mee in mijn zoektocht. Hier kunt u grasduinen door de foto’s, essays, tekeningen en audio- en videofragmenten.
De doctoraatscommissie bestond uit: Pascal Gielen (hoofd promotor), Professor Sociology of Culture & Politics van Antwerp Research Institute for the Arts Universiteit Antwerpen, Indra Wolfaert (promotor), opleidingshoofd Educatieve Master Beeldende Kunsten Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen, Gert Biesta (extern lid, professor Maynooth University en University of Edinburgh) en Annick Schramme (hoogleraar Universiteit Antwerpen). Falk Hübner, Inge Spaander, Nancy Vansieleghem en Emiel Heijnen vormden de externe leden van de doctoraatsjury.
Hier vindt u de onderliggende documenten met alle bijlagen en informatie over de werkwijze van dit onderzoek terug. Daarnaast schreef ik aanvullend op Essay: (onder)zoeken in kunsteducatie een brief over de intentie van dit doctoraats traject. Die vindt u ook hier.
Mirjam van Tilburg, 2024
Mirjam van Tilburg is onderzoeker en docent aan de Master Kunsteducatie van Fontys Academy of the Arts te Tilburg.
Vijf essays vormen de piketpalen van deze hybride dissertatie. Samen construeren ze een verhaal. Dit onderzoek is een (onder)zoeken in kunsteducatie vanuit de kunst. Het vergt werkwijzen en waarden die voortkomen uit mijn artistieke praktijk: onderwijs. De drijfveer achter dit onderzoek is het door kunstvakdocenten als beperkt ervaren LLO-aanbod. In het essay LLO als commoning praktijk worden de mogelijkheden van commoning praktijken besproken. De voorbeelden: The New School Collective en de studio’s worden hierin uiteengezet. De studio’s zijn het experiment binnen dit doctoraatsonderzoek. In de winter van 2020-2021 werkte ik met tien kunstvakdocenten in kunstenaarsstudio’s in Tilburg en in Rotterdam. We kwamen daar in het weekend en ’s avonds samen.
Het experiment van mijn doctoraatstraject viel samen met de coronacrisis. Herontdekking van Kunstvakidiotie is het verhaal van een verandering van het vakmanschap van kunstvakdocenten in het eerste coronacrisisjaar. In die studio’s hadden de kunstvakdocenten één houvast: kunstvakidiotie.
Deze essays bevragen de efficiënte en productieve orde die heerst in de werkomgeving en LLO van kunstvakdocenten. De essays Blik en Tijd stellen daarom twee gespreksonderwerpen binnen LLO voor: de ‘esthetische blik’ en de tijdservaring van ‘onderbreking.’
Mijn zoektocht kreeg de titel ‘Studies in Kunstvakidiotie’. Studies is een schetsmatig woord, waar herhaling en verband zoeken in verscholen zit, en bovenal is het een afgeleide van studio en studeren. Zo zoekend werd er steeds meer duidelijk over leven-lang-ontwikkelen van kunstvakdocenten. Een lineair oorzaak-gevolg verhaal lijkt daarom niet de waarheid in zich te dragen.
De dissertatie bestaat uit deze expositie en vijf losse publicaties met de essays. Ze staan op zichzelf én verwijzen naar elkaar. De basis van deze hybride publicatie zijn de foto’s, de vragen, de gedachten en de anekdotes uit het experiment van dit onderzoek. Zowel in tekst als in beeld wordt regelmatig ingezoomd op de praktijk, gevolgd door een bredere blik. De vormgeving van deze digitale expositie weerspiegelt de werkwijze van de studio’s.
In alle essays wordt de term ‘kunstvakdocenten’ gebruikt voor de mede-onderzoekers in de studio’s. Dit zijn leraren in loondienst van de school die kunst onderwijzen aan jongeren van 12 tot 18 jaar. In de essays worden de kunstvakdocenten geciteerd door hun achternaam te vermelden. Zo krijgen de kunstvakdocenten waardering voor de observaties en acties die zij inbrachten. Dit welkomstwoord onderteken ik, maar in dit doctoraatstraject is gezocht en ontwikkeld met vele kunstvakdocenten, oud-studenten, partners, TNSC-leden en vormgevers. De afgelopen jaren is mijn waardevolste ervaring geweest het op tafel leggen van vragen, zonder het antwoord te kennen, en van daaruit gezamenlijk te (onder)zoeken. Ook voor dit onderzoek geldt: kunstvakidiotie beoefen je samen.